Bradley etkisi (Wilder etkisi olarak da bilinir)12 beyaz bir adayın beyaz olmayan bir adayla çekiştiği kimi ABD seçimlerinde düşünce anketleri ve seçim sonuçları arasındaki farkı açıklamaya çalışan bir kuramdır.345 Kuram, anketörün uyguladığı yöntemler dizgesini eleştirmekten çok seçim öncesinde kararsız olduğunu ya da siyahi adaya daha sıcak baktığını söyleyen seçmenlerin seçim günü beyaz adaya oy verdiklerini öne sürmektedir. Bu kuram, bir Afro-Amerikan olan ve 1982 California Valilik Seçimini seçim öncesi anketlerin tümünde önde olmasına karşın yitiren Tom Bradley'e atfedilmiştir.6
Bradley etkisi doğru olmayan anket sonuçlarını toplumsal cazibe yanlılığı görüngesine bağlamaktadır.78 Daha özel anlamda, kimi beyaz seçmenler oy verecekleri adayı doğru biçimde açıkladıklarında ırkçı eğilimlere sahip olmakla suçlanabileceklerinden kuşkulanmaktadırlar. Yanlış seçim sonuçlarına yol açan bu durum çıkış anketlerinde de görülmektedir. Anketi yapan kişinin ırkı da seçmenlerin yanıtları üzerinde zaman zaman etkili olmaktadır.
Kimi çözümlemeciler ya Bradley etkisini tümden yok saymakta9 ya da bu etkinin önceki seçimlerde görüldüğünü ve günümüzde herhangi bir etkisinin kalmadığını düşünmektedirler. Diğer düşünürler ise bu olgunun sürekli bir görünge olduğunu öne sürmektedirler10. Farklı durumlar için ortaya atılmış benzer etkiler de mevcuttur. Bunların en önemlileri utangaç muhafazakâr etmeni ve sessizlik sarmalıdır.
Uzun zamandır Los Angeles belediye başkanlığı görevini yürüten Tom Bradley, 1982 yılında California Valiliği için Demokratik Partiden aday oldu. Karşısında ise Cumhuriyetçi Partinin adayı beyaz George Deukmejian vardı. Seçimden birkaç gün önceki son anket sonuçlarına göre Bradley birkaç puan farkla öndeydi.11 Çıkış anketlerine dayanılarak yapılan tahminlerde Bradley'in seçimi kazandığı duyuruluyordu. Hatta San Francisco Chronicle'ın sonraki günkü baskısı "Bradley kazanmak üzere" manşetiyle çıkmıştı. Ne var ki, kullanılan oyların yarıdan fazlasını alan Bradley, oy kullanmayan seçmenlerin de hesaba katılmasıyla seçimi az farkla kaybetti.12 Seçim sonrası yapılan çalışmalar Bradley için oy kullanan seçmen sayısının tahmin edilenden az olduğunu ve birçok "kararsız" seçmenin Deukmejian lehine oy kullandığını göstermiştir.1314
Deukmejian'ın kampanya yöneticisi olan Bill Roberts seçimlerden bir ay önce beyaz seçmenlerin kendi adayları için oy kullanacağını öne sürmüştür. Roberts'a göre seçmenlerin büyük bir kısmı seçim anketlerinde salt ırksal önyargılarını ortaya koymamak amacıyla diğer adaya oy vereceklerini söylemekteydiler. Deukmejian bu açıklamayı sert bir dille eleştirdi ve Roberts, kampanya yöneticiliği görevinden ayrıldı.15
Kimi haber kaynakları ve köşe yazarları161718 bu kuramın kökenini Kaliforniya Üniversitesi Afro-Amerikan Çalışmaları profesörlerinden Charles Henry'yle ilişkilendirmektedirler. Henry, seçimi titizlikle incelemiş ve 1983 yılında tamamladığı bir makalesinde ırkın Bradley'in yenilgisinde temel etken olduğu sonucuna varmıştır. Ne var ki, Bradley etkisi kuramına gelen bir eleştiri, kuramın The Field Poll adlı şirket tarafından kendi düzenledikleri anket sonuçlarında ortaya çıkan hataları sıfırlamak amacıyla seçimin hemen ertesi günü ortaya atıldığını savunmaktadır.19 Strateji uzmanı Ken Khachigian, Field'ın son anketinin yanlış zamanda düzenlendiğini ve son iki haftada düzenlenen hiçbir anketin Deukmejian lehine sonuçlanmadığını belirtmektedir20. Ayrıca, çıkış anketleri oy kullanmayan seçmenleri göz önüne alma konusunda çok başarısızdı. Khachigian kısaca "Bradley etkisi"nin hatalı düşünce anketi uygulamalarının sonuçlarını yamamaya çalışan bir bahane olduğunu belirtmektedir.21
Bradley etkisinin olası örnekleri olarak gösterilen diğer seçimler 1983 Chicago Belediye Başkanlığı seçimi, 1988 Demokratik Parti ön seçimi ve 1989 New York Belediye Başkanlığı seçimidir.222324
1983 yılındaki Chicago çekişmesi siyahi aday Harold Washington'la beyaz rakibi Bernard Epton'ı karşı karşıya getirdi. Washington-Epton rekabeti kampanya süresi boyunca ırkçı söylemlerin ağırlık kazanmasına yol açmıştır.252627 Seçimden iki hafta önce düzenlenen iki anket, Washington'ı 14 puan farkla önde göstermekteydi. Seçimden üç gün önce düzenlenen bir diğer anket de bu sonucu doğruladı. Ne var ki Washington, seçimi ancak dört puan farkla kazanabildi.28
1988 yılında Wisconsin'de yapılan Demokratik Parti ön seçimlerinde siyahi aday Jesse Jackson yarışı önde götüren beyaz aday Michael Dukakis'e ciddi ölçüde güçlük çıkarıyordu (Jackson'ın beyaz seçmenlerin üçte birinin oyunu alacağı öngörülmekteydi).29 Ne var ki, Jackson bu oy potansiyelini seçimlere taşıyamadı ve beyazların ezici çoğunluğu oluşturduğu bu eyalette Dukakis rahat bir zafer elde etti.30
1989 yılı New York Belediye Başkanlığı seçimlerinden bir hafta önce yapılan bir seçim anketi siyahi aday David Dinkins'i beyaz rakibi Rudy Giuliani'nin 18 puan önünde göstermekteydi. Seçimden dört gün önce yapılan başka bir ankette ise fark 14 puana gerilemiş görünüyordu. Seçim gününde ise Dinkins yalnızca iki puan farkla kazanabilmiştir.31
Benzer seçmen davranışı Afro-Amerikan Demokrat L. Douglas Wilder ile Kafkasyalı Cumhuriyetçi Marshall Coleman'ı karşı karşıya getiren 1989 Virginia Valilik seçiminde de gözlenmiştir. Seçim öncesi anketler Wilder'ı en az 9 puan farkla önde gösterirlerken seçim sonuçları Wilder'ın yarım puan farkla kazandığını söylüyordu.3233 Aradaki bu fark, Marshall Coleman'a oy verdikleri halde kararsız olduklarını söyleyen beyaz seçmenlere bağlanmıştır.34
"Bradley etkisi" 1989 Virginia Valilik seçiminden sonra "Wilder etkisi" olarak da anılmaya başlanmıştır.3536 İki terim de halihazırda kullanılmaktadır. Zaman zaman "Dinkins etkisi" terimine de rastlanmaktadır.37
Aşağıdaki olaylar da zaman zaman Bradley etkisine bağlanmışlardır.
1987 yılında eski belediye başkanı beyaz Frank Rizzo ile siyahi Wilson Goode'u karşı karşıya getiren Philadelphia Belediye Başkanlığı seçimi.38 Goode seçim öncesi anketlerde açık ara önde olmasına karşın seçimi birkaç puan farkla kazandı.3940
Kampanyaların strateji uzmanları siyahi adayların güçlerini 9 puana
varan ölçüde artıran anketlerin sonuçlarını değerlendirirken genellikle
"ırksal düşüş" payını hesaba katarlar.
North Carolina'da ise seçimden bir hafta önce yapılan bir anket siyahi
Demokrat Harvey Gantt'ı 4 puan önde gösteriyordu. Ancak Gantt, seçimi 6
puan farkla kaybetti.
1989 Virginia Valilik seçiminde 11 puan önde görünen siyahi Demokrat L.
Douglas Wilder seçimi 1 puandan az bir farkla kazanabildi.
Vanderbilt Üniversitesi siyaset bilimcilerinden Christian Grose kararsız
Tennessee seçmenlerinin (her yedi seçmenden biri) anketörlere siyahi bir
adaya oy vermeyeceklerini söylemediğini düşünmektedir."
Adının 1996 Başkanlık seçimi adaylığı için geçmesi üzerine Colin Powell, Bradley etkisi olarak tanımlanan görüngeye karşı temkinli olacağını söyledi. Düşünce anketlerinde Bill Clinton'ın önünde görünen Powell şöyle düşünüyordu: "Earl Graves, onu her görüşümde bana şöyle sesleniyordu: 'Dikkatli ol! Beyaz seçmenler sandığa gittiklerinde sana oy vermeyecekler.'"4344
Kimi haber kaynakları Afro-Amerikan Demokrat Barack Obama ve beyaz Cumhuriyetçi John McCain'i karşı karşıya getiren 2008 Başkanlık seçiminde 'Bradley Etkisi'nin görünür bir fark yaratmadığını düşünmektedirler. Bu saptama, seçim öncesi yapılan anketlerin gerçek seçim sonuçlarıyla benzerlik gösterdiği gerçeğine dayanır4546.
Yakın tarihli seçimler üzerine yapılan çözümlemeler 'Bradley Etkisi'nin eskisi kadar güçlü olmayabileceğini göstermektedir. Ne var ki, böyle bir varsayımı temellendirecek nedenler bugün için oldukça kısıtlıdır.
Fred Barnes'ın da içinde bulunduğu kimi uzmanlar Hint asıllı Amerikan aday Bobby Jindal'ın 2003 Louisiana valilik seçimini kaybetmesini Bradley etkisine bağlamaktadırlar. Barnes, saptamasını Jindal'ı önde gösteren anket seçimlerine dayandırmaktadır.47 Öte yandan, National Review yazarlarından Rod Dreher seçimden birkaç gün önce yapılan anketlerin her iki adayın da eşit şansa sahip olduğunu gösterdiğini düşünmektedir.4849 Jindal 2007 Louisiana valilik seçimine de katılmış ve bu kez rahat bir zafer kazanmıştır.50 Bu sonuç, seçimden hemen önce yapılan anketlerle de benzerlik göstermektedir.51
2006 yılında Harold Ford, Jr. ile beyaz Bob Corker'ı karşı karşıya getiren Senato seçimlerinin Bradley etkisine açık olduğu düşünülüyordu.52535455 Ford, seçimi küçük bir farkla kaybetti ancak ona oy veren beyaz seçmenlerin sayısı seçimden önce ona oy vereceğini söyleyen seçmen sayısına yakın çıktı.5657 Aynı yıl yapılan ve farklı ırklardan adaylar içeren seçimler genellikle seçim öncesi yapılan anket sonuçlarına koşut sonuçlar verdi.58
2006 Maryland Senatörlüğü için yarışan Cumhuriyetçi Michael Steele seçimi beklenenden yüksek bir farkla kaybetti. Aslında seçim öncesi yapılan anketler Steele'nin oy oranını tutturdu ancak uzun zamandır Temsilciler Meclisi üyesi olan Demokrat rakibi Ben Cardin'in oyları tahmin edilenden yüksek çıktı.
2006 yılı seçim sonuçları Bradley etkisinin Amerikan politikasından silindiğini düşünenler5960 ve bu görüngenin halihazırda etkili olduğunu savunanlar tarafından incelendi.61 2007 yılında görüşlerine başvurulan Douglas Wilder, valilik seçimlerinde kendi başına gelenin bugün için de etkili olabileceğini ancak beyaz seçmenlerin anketörlere günümüzde daha "dürüst" davrandıklarının da göz önüne alınması gerektiğini söylemiştir.62 Tom Bradley'in 1982 kampanyasında yardımcı yönetici olarak çalışan Joe Trippi 2008 yılında Bradley etkisinin görülme olasılığının ne olabileceğine benzer bir yanıt vermiştir: "Ülke uzun bir değişim sürecinde. 1982'de Bradley'in başına gelenlerin bugün için geçerli olacağını sanmıyorum. Gene de, bu etkinin tümüyle ortadan kalktığına inanmamak gerek."63
Bradley etkisine bağlanan yanlış oy istatistikleri seçim öncesi yapılan anketlerle sınırlı değildir. 1982'deki Bradley-Deukmejian yarışının sona ermesinden hemen sonra düzenlenen çıkış anketleri Bradley'in kazanacağını öngörmekteydi.64 Cumhuriyetçi anketör V. Lance Tarrance, Jr., çıkış anketlerinin başarısız olma nedenini Bradley'in kullanılan oylar dikkate alındığında kazanmasına karşın tüm oylar dikkate alındığında kaybetmesine bağlamıştır.65
Çıkış anketleri 1989'da yaşanan Wilder-Coleman çekişmesinde Wilder'ı 10 puan önde gösteriyorlardı. Aynı eyaletteki diğer seçimlerde büyük başarı sağlayan çıkış anketleri bu çekişmede sınıfta kalmıştır.666768 2006 yılında Michigan'da düzenlenen ve pozitif ayrımcılığı sona erdirmeye yönelik seçimin çıkış anketi sonuçları birbirine çok yakındı. Ne var ki, bu da yanlış bir öngörüydü.69
Oylama sonuçlarındaki tutarsızlığın nedenleri tartışmalıdır ancak seçim anketlerine katılan kimi insanlar bazı beyaz seçmenlerin toplumsal baskılar nedeniyle yeterince dürüst davranmadıklarını düşünmektedir. Bu seçmenler siyahi bir adaya karşı beyaz bir adayı desteklediklerinin anlaşılmasının onların ırk konusunda önyargılı olduklarının düşünülmesine yol açacağına dair bir korku beslerler.70 Seçim araştırmaları uzmanı ve Amerikan Düşünce Araştırmaları Kurumu eski başkanlarından Murray Edelman, Jackson'ın 1988 başkanlık seçimi kampanyasının ardından yaptığı araştırmalarda anketörün ırkının bu tutarsızlığın bir diğer etmeni olduğunu söylemiştir. Bu çalışma, beyaz seçmenlerin Jackson'a verdikleri desteğin siyahi anketörlerin düzenlediği seçim anketlerinde daha yüksek çıktığını göstermektedir.71
Bu görünge üzerine araştırmalar yapan Pew Araştırma Merkezi'nin eski başkanlarından Andrew Kohut, tutarsızlığın nedenini beyaz seçmenlerin yeterince dürüst olmamasından çok siyahi adaylara soğuk bakan beyaz seçmenlerin seçim anketlerine böyle bir düşüncesi olmayan seçmenlere göre daha az katılıyor oluşuna bağlamıştır.7273
Irkın seçim sonuçlarındaki tutarsızlıkları açıklamaya yardımcı olduğu genelgeçer bir varsayı olsa da bu, seçim sonuçlarını belirleyen en büyük etmen değildir. The Polling Report yazarlarından Peter Brodnitz, Edelman'in 1988'de bulguladıklarının aksine anketörün ırkının anket sonuçlarına herhangi bir etkisinin olmadığını öne sürmüştür. Brodnitz, çoğu kararsız seçmenin muhafazakâr düşüncelere doğru kaydığını ve bu durumun rakiplerine göre genellikle daha liberal olan siyahi adayların oylarının düşük çıkmasında etkili olabileceğini savunmuştur.74 Bradley etkisine karşı olan bir diğer kişi de ABC News seçim yönetmeni Gary Langer'dır. Langer bu olguyu "dayanak arayışında olan bir kuram" olarak nitelemiştir. Langer bu görüngenin son seçimlerde daha ender biçimde ortaya çıkmasının bu olgunun bir kuram olarak kabul görmesini güçleştirdiğini vurgulamaktadır.7576
Bradley ve Deukmejian arasındaki 1982 çekişmesinde iki tarafın kampanyasında görevli kişiler ve seçim anketlerine katılanlar Bradley etkisinin bu seçimin sonuçlarını belirleyebilecek ölçüde biyük bir etmen olduğuna inanmamaktadırlar. Bradley'i açık ara önde gösteren araştırma şirketlerinden biri olan The Field Poll müdürü Mark DiCamillo, Bradley etkisini tümüyle yok saymamakta ancak seçimin ardından yapılan çalışmaların anket sonuçlarındaki tutarsızlığın başka etmenlere bağlı olabileceğini gösterdiğini söylemektedir. Seçim anketi sonuçlarının gerçek seçim sonuçlarıyla çelişmesine yol açan bu etmenler seçim öncesi yapılan son anketin ardından seçmen tercihlerinde yaşanan büyük bir dalgalanma ya da Cumhuriyetçilerin sandığa gitme oranındaki aşırı düşüklük olabilir.77
Cumhuriyetçi anketör V. Lance Tarrance, Jr., Bradley etkisinin kendisini bu seçimlerde gösterdiğini kesin bir dille geri çevirir ve DiCamillo tarafından saptanan eksik oy etmenini öne çıkarır.78 Tarrance, kendi şirketi tarafından düzenlenen seçim anketlerinde Bradley'in eskisi kadar açık farkla önde olmadığının görüldüğünü ve bu durumun iki adayın seçim günü eşit şansa sahip olduğunu düşündürdüğünü de sözlerine eklemiştir. Kimi haber kaynaklarının Field Poll'un elde ettiği çıkış anketi sonuçlarına dayanarak Bradley'i seçimin galibi olarak gösterdiğini kabul eden Tarrance, daha doğru sonuçlar veren çıkış anketlerini baz alan haber kaynaklarının da Deukmejian'ın zaferini duyurduğunu söylemektedir. Tarrance, Bradley etkisinin The Field Poll tarafından yanıltıcı seçim anketlerinin üstünü örtmek amacıyla ortaya atıldığını ve çoğu medya kuruluşunun bu savı baz alarak Bradley etkisi kuramının doğuşuna yardımcı olduklarını öne sürmektedir.79
Deukmejian'ın kampanya danışmanlarından Sal Russo, kampanya için çalışan Lawrence Research adlı kuruluşun seçimden önceki gece yaptığı anketin Deukmejian lehine sonuçlandığını vurgulamaktadır. Russo, The Field Poll'un yanıltıcı anket sonuçlarını bu kurumun anketleri seçimden çok önce bırakmış olmasına ve çıkış anketlerinde oy kullanmayan seçmen sayısını dikkate almamasına bağlamıştır.80
Bradley kampanyasının çalışanlarından Blair Levin, son seçim anketlerinin Deukmejian'ın kazanacağını öngördüğünü kabul etmiştir. Levin, önceki anketlerin kullanılmayan oy sayısı bakımından oldukça varsıl olduğuna da dikkat çekmektedir. Seçimin hemen ardından Bradley destekçilerinin "zafer" çığlıklarını duyan Levin, Bradley'in seçimi büyük olasılıkla kaybedeceğini anlamıştır.8182
2008 yılında Bradley etkisi üzerine araştırma yapan birçok siyaset uzmanı83848586 Harvard Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü üyelerinden Daniel J. Hopkins'in konuyla ilgili yaptığı araştırmanın sonuçlarını göz önüne aldılar. Bu çalışma Bradley etkisi kuramının geçerliliğini sorgulamakta ve erkek ve kadın adayların yarıştığı seçimlerde bu görüngeye koşut bir olgunun ortaya çıkıp çıkmadığını araştırmaktaydı. Hopkins 1989-2006 yılları arasında yapılan 133 seçimin gerçek sonuçlarını anket sonuçlarıyla karşılaştırdı ve anket sonuçlarındaki tutarsızlıkları açıklamaya yarayan etmenleri de göz önüne aldı. Çalışma sonuçları Bradley etkisinin gerçek bir görünge olduğunu ancak bunun seçim sonuçlarını belirleyen tek etmen olmadığını ve Bradley etkisinin 1996'dan sonra yapılan seçimlerde neredeyse hiç ortaya çıkmadığını göstermiştir. Çalışma, Bradley etkisinin günlük politik sorunlarda görülen ırkçı söylemlerle olan bağını da ortaya çıkarmıştır. Buna göre Bradley etkisi, suç ve refah gibi ırkçı söylemlere açık konuların Amerikan politikasındaki ağırlığını yitirmesine bağlı olarak etkisizleşmiştir. Çalışma, farklı cinsiyetteki adayların yarıştığı seçimlerin bu tür bir etkiye açık olmadığını ortaya koymuştur. Beklenenin aksine kadın Senato adayları anket sonuçlarında öngörülenden 1.2 puan yüksek oy almışlardır.87
Siyahi Birleşik Devletler senatörü Barack Obama'nın başkanlık seçimlerinde yürüttüğü kampanya Bradley etkisi hakkındaki ilginin yeniden artmasına yol açtı.88 Bunun nedeni, birçok gözlemcinin Obama'nın seçim öncesi anketlerde aldığı oy oranını gerçek seçim sonuçlarıyla birebir karşılaştırmayı yeğlemesidir.8990919293 Açık oy sisteminin uygulandığı Iowa'daki parti meclisi seçimini kazanan Obama'nın beyaz senatör Hillary Clinton'a New Hampshire'de de üstünlük sağlayacağı tahmin ediliyordu. Ancak Clinton, gizli oy usulüne göre düzenlenen bu seçimi üç puan farkla kazanmıştır. Bunun üzerine kimi siyaset uzmanları Bradley etkisinin geri geldiğini düşünmeye başlamışlardır.9495 Diğer uzmanlar ise anketlerin Obama'yı abartmaktan çok Clinton'ı küçümsediğini öne sürmektedirler.96 Clinton bu seçimde üstünlük etkisinden de yararlanmış olabilir.
5 Şubat 2008 tarihinde yapılan Büyük Salı seçimlerinden sonra Washington Üniversitesi'nden bazı siyaset bilimi profesörleri Bradley etkisinin var olup olmadığının siyahi seçmenlerin oranına bağlı olduğunu saptamışlardır. Araştırmacılar, seçimden kısa süre önce yapılan anketlerin Obama'nın oylarını siyahi seçmenlerin toplam seçmenlerin yüzde sekiz ve daha azını oluşturduğu yerlerde yüksek gösterdiğini, siyahi seçmenlerin toplam seçmenlerin yüzde yirmibeş ve daha fazlasını oluşturduğu yerlerde ise düşük gösterdiğini ortaya koymuştur. İlk bulgu Bradley etkisinin var olabileceğini düşündürürken ikinci bulgu bir "ters" Bradley etkisi olgusuna dikkat çekmektedir. Bu ters etkinin siyahi seçmenlerin Obama'yı destekleyeceklerini gizlemeleri ya da seçim öncesi anketlere pek aldırış etmemelerinden kaynaklandığı sanılmaktadır. Siyahi seçmenlerin oranının geçmiş yıllara göre daha yüksek olması bu olgunun gerçek bir görünge olduğu olasılığını artırmaktadır. Siyahi seçmenler Obama'yı kimi yerlerde %97'e varan oranlarda desteklemişlerdir.
Douglas Wilder da 'ters Bradley etkisi'nin var olabileceğine inananlardandır. Wilder, bu düşüncesini bazı Cumhuriyetçilerin seçim günü siyahi bir adaya oy verebilecek olmalarına (seçim anketlerinde bunu belirtmeseler bile) bağlamaktadır.97 "Fishtown Etkisi", önyargılı ya da ırkçı beyaz seçmenlerin salt ekonomik kaygılarla siyahi adayları desteklemesini temel alan bir durumdur.9899 Çoğunluğu beyazlardan oluşan ve ekonomik sıkıntılarla boğuşan Fishtown kenti 2008 seçimlerinde Obama'ya %81'lik bir destek sağlamıştır.100 Yazar Alisa Valdes-Rodriguez ise Huxtable Etkisi olarak adlandırılan bir başka etmene dikkat çekmektedir. Bu etmen, 1980'lerin en kaliteli televizyon izlencelerinden The Cosby Show'un başrol karakteri Cliff Huxtable'a atfedilmiştir. Rodriguez, bu izlencenin Afro-Amerikan bir kişinin güçlü bir başkan adayı olabileceği kanısını güçlendirdiğini ve Obama'nın toplumun bir bölümünde yaşanan düşünce değişiminden yararlandığını öne sürmektedir.101102.
Bu seçim Bradley etkisinin günümüzdeki geçerliliğini araştıran siyaset uzmanlarının aşırı ilgisine konu olmuştur.103 Seçim öncesinde düzenlenen anketler ve Obama'nın seçimlerde aldığı oy oranı arasındaki tutarsızlık104 "ters Bradley etkisi"ni güçlendirir niteliktedir. Obama ön seçim ve parti meclisi seçimlerinde aldığı oyu üç puan yükseltmeyi başarmıştır ancak bunda gerçek pay Obama'nın kampanya başarısıdır.
Obama, tüm oyların %53'ünü alarak seçimi kazanmıştır. Bu oy oranında genç seçmenlerin azımsanamayacak katkısı bulunmaktadır.
Raphael Sonenshein (Ekim 2008), Bradley Etkisi . Legacy.com.
Orijinal kaynak: bradley etkisi. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kevin Drum, "Doğu Yakası Yanlılık İzlenimleri" , washingtonmonthly.com, 23 Temmuz 2008 ↩
Payne, Gregory(1986). Tom Bradley: Olanaksız Düş. Bradley Etkisi hakkındaki bölüme (Böl. 16 / s. 243 - 288) http://www.gregorypayne.net/bradleybio.pdf adresinden erişilebilir ↩
Langer, Gary. (8 Kasım 1989). “Seçim Anketi Sorunları: Bazı Seçmenler Yalan Mı Söyledi?”, Associated Press ↩
Reddy, Patrick. (20 Ocak 2002). "McCall'un Şansı Var Mı? ", Buffalo News, s. H1 ↩
Perez, Simon. (9 Ekim 2008). "Bradley Etkisi Kasım Ayındaki Seçimi Etkileyebilir Mi? " KPIX-TV, "Politika Danışmanı Don Solem şöyle konuşmaktadır: 'Düşüncelerini açıklama konusundaki kuşkuları yanlış anlaşılacaklarına dair kuşkularından fazla değil.' Solem, Bradley etkisinin toplumsal cazibe yanlılığı olarak da bilindiğini söylemektedir." ↩
Rojas, Aurelio. (9 Ekim 2008). "California'da düzenlenen bir anket 'Bradley etkisi'ni doğruluyor " Sacramento Bee, "'Bu anket çalışmasını inceleyen hemen herkes karşı karşıya olduğumuz en büyük sorunun toplumsal cazibe yanlılığı olduğunu görecektir.' [New York Üniversitesi siyaset bilimi profesörlerinden Patrick Egan]" ↩
Nelson, Colleen McCain. (10 Ağustos 2002). "Irk farkı eyalet yarışını kızıştırıyor&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&xcal_useweights=no) ", Dallas Morning News ↩
Rojas, Aurelio. (9 Ekim 2008). "California'da yapılan bir anket 'Bradley etkisi'ni doğruluyor " Sacramento Bee, "DiCamillo, çalıştığı şirket tarafından yapılan bir seçim sonrası çözümlemeye göre 'her 10 kararsız seçmenden dokuzunun' Deukmejian'a oy verdiğini gösterdiğini açıklamıştır." ↩
(13 Ekim 1982). "CUMHURİYETÇİ PARTİ ADAYININ KAMPANYA YÖNETİCİSİ IRKÇI SÖYLEMLERİ NEDENİYLE GÖREVDEN AYRILDI ", The New York Times ↩
Chadwick, Alax. (6 Ekim 2008). "Obama "Bradley Etkisi"nden Çekinmeli Mi? ", National Public Radio ↩
Geraghty, Jim. (9 Kasım 2008). "Bradley Etkisinden En Çok Çekinen Kim? ", National Review Online ↩
Morrison, Patt. (2 Ekim 2008). "2008 yılında 'Bradley etkisi' ", Los Angeles Times ↩
Ken Khachigian. (2 Kasım 2008). "Obama Kaybederse: Bradley Etkisini Suçlamayın" ,"The Washington Post ↩
Kachigian ↩
Polman, Dick. (21 Ocak 2007). "Barack Obama'nın yarışı başa baş
gidecek gibi
görünüyor",
The Philadelphia Inquirer, "Amerikan Kavgası"
Obama'nın arkasındaki rüzgâr sanıldığı kadar güçlü olmayabilir.
Amerikanlar siyahi bir adayı destekleme konusunda ne kadar çekingen
olsalar da söz konusu seçim anketleri olunca bu düşüncelerini açığa
vurmak istemezler.
Bu tür bir tutum birçok farklı adla anılmaktadır. 'Bradley etkisi'
terimi 1982 yılında California Valiliği için yarışan Tom Bradley'den
esinlenmiştir. Beyazlar anketlerde Bradley'i desteklediklerini
belirtmiş ancak seçim gününde beyaz adaya oy vermişlerdir. 'Wilder
etkisi' ise adını siyahi Virginia senatörü Doug Wilder'dan almıştır.
1989'da aday olduğu valilik seçimlerinde 10 puan önde görünmesine
karşın beyaz seçmenler tarafından aldatılmış ve seçimi yalnızca
sayılı oy farkıyla kazanabilmiştir.
Jesse Jackson aynı durumu 1988 yılındaki başkan adaylığı
kampanyasında yaşamıştır. Beyazların ezici çoğunluğu oluşturduğu
Wisconsin'de zafere yakın görünen Jackson, beyaz Demokratik
seçmenlerin sözlerini tutmaması üzerine seçimi kaybetmiştir. Colin
Powell ise 1995 yılında başkan adaylığına hazırlanırken bir dostu
tarafından bu konuda uyarılmıştır.
Kimi siyaset uzmanları bu sendromun Tennessee'deki senatörlük
seçimlerini kaybeden Harold Ford Jr.'a yaradığını düşünmektedirler.
Aslında durum bunun tam tersidir. Ford Jr. beyaz kızlarla ev partisi
düzenlediğini öne süren bir reklam yüzünden büyük destek kaybına
uğramıştır." ↩
Derbyshire, John. (15 Mayıs 2007).
"Yukarıdakilerden
Hiçbiri
", National Review Online
"Bir Afro-Amerikan olan David Dinkins, New York City belediye
başkanlığı yarışını kazandı. Ancak, bu zafer beklenildiği kadar
kolay olmadı ve anketörler başlarını duvarlara vurmaya başladılar.
Dinkins'in oyları nereye gitti? Sonuç, ırkın ABD'deki etkisini
açıkça göstermektedir. Seçmenler siyahi bir adaya oy verme konusunda
hiç dürüst değiller." ↩
Citrin, Jack, Donald Philip Green ve David O. Sears. (1990 baharı). "Beyazların Siyahi Adaylara Karşı Gösterdiği Tepki: Irk Ne Zaman Önem Kazanır?", Public Opinion Quarterly, Cilt 54, No. 1, s. 74-96 ↩
Isaacson, Walter. (11 Nisan 1983). "Bir Litmus Testi ", Time ↩
Carr, Camilla. (12 Nisan 1983). "Washington-Epton Çekişmesi Çok Kez Çirkinleşti ", WBBM-TV ↩
Peterson, Bill. (4 Nisan 1988). "Jackson İçin İnanılmaz Bir Fırsat; Ön Seçime Çok Az Zaman Kala Beyaz Wisconsin Seçmenlerinden Gelen Destek Sağlam Görünüyor ", The Washington Post ↩
Dionne, E. J. Jr. (6 Nisan 1988). "Dukakis, Jackson'ı Wisconsin'de Rahat Geçti ", The New York Times ↩
Shapiro, Walter. (20 Kasım 1989). "Virginia'daki
Atılım
", Time
"Wilder yayımlanmış tüm seçim öncesi anketlerde Cumhuriyetçi rakibi
J. Marshall Coleman'ın 4 ila 15 puan önünde görünüyordu. Hatta bir
televizyon çıkış anketi Wilder'ın 10 puan önde olduğunu
belirtiyordu. Ne var ki Wilder, seçimi 1.78 milyon geçerli oyun
yarısından 6582 oy daha fazla alabildi." ↩
Keeler, Scott ve Nilanthi Samaranayake. (7 Şubat 2007). "Anketlerin Obama'nın Seçim Başarısına Dair Yorumlarına İnanabilir Miyiz? ", Pew Research Center for the People & the Press ↩
Black, Chris. (9 Kasım 1989). "ANKETÖRLER KİMİ SEÇMENLERİN YALAN SÖYLEDİĞİNİ ÖNE SÜRÜYOR ", The Boston Globe ↩
Bacon, Perry Jr. (23 Ocak 2007). "Obama Siyahi Seçmene
Güvenebilir
Mi?
", Time
"Wilder, seçim öncesindeki oy oranıyla seçim günü elde ettiği oy
oranı arasındaki büyük farkın siyahi bir seçmen için kabul edilmesi
ne denli güç bir durum olduğunu çoğu politikacıdan daha iyi
biliyordu." ↩
Smerconish, Michael. (23 Ekim
2008). "Düşünce imlerini
çözümlemek
", Philadelphia Daily News
"Genel kanı farklı ırklara sahip adayların yarıştığı seçimlerde
seçmenlerin anketörlere karşı pek dürüst olmadığıdır. Bu, California
valiliğini kazanmasına kesin gözüyle bakılan eski Los Angeles
belediye başkanı Tom Bradley'in adını taşıyan Bradley etkisinin ta
kendisidir. Kuram, siyahi adayların seçim öncesi anketlerde seçimde
kazandıklarından çok daha iyi bir başarım sergilediklerini
göstermektedir."
"Ben bunu ilk kez '87'de yaşadım. Wilson Goode, Frank Rizzo'nun açık
ara önünde olmasına karşın seçimi ancak 2 puan farkla kazanabildi.
Peki bu neyin nesiydi? Beyaz liberaller anketörlere Rizzo lehine oy
kullanacaklarını söylemek istemediler." ↩
Kurtz, Howard. (4 Kasım 1987). "Goode Son Anda Kazandı; Rizzo Seçimi Sonuna Kadar Kovaladı ", The Washington Post, Sayfa A25 ↩
Gates, Henry Louis Jr. (25 Eylül 1995). "Powell ve Siyah Seçkinler", The New Yorker ↩
http://news.yahoo.com/s/ap/20081107/ap_on_el_pr/polls_obama_race_3 ↩
Barnes, Fred. (17 Kasım 2003). "Wilder
Etkisi
", The Weekly Standard
"Jindal seçim öncesi anketlerde Demokrat rakibi Kathleen Blanco'nun
çok önünde görünmesine karşın nasıl kaybetti? Tek sözcükle, ırk. Bu,
1989'da Wilder'ın başına gelene çok benziyor. Şu ortaya çıktı ki
kimi beyaz seçmenler siyahi bir adaya oy vermek istememelerine
karşın bu yönde oy kullanacaklarını belirttiler. Anketörlerin
sorularına verdikleri yanıtlarla farklı ırklar konusunda önyargılı
görünmek istemiyorlardı." ↩
Dreher, Rod. (21 Kasım 2003). "Jindal Neden
Kaybetti?
", National Review Online
"Beyaz seçmenlerin siyahi adaya oy vereceklerini söyleyip sözlerini
tutmamalarını gerekçe göstererek bu durumu "Wilder Etkisi"ne dahil
edebilirsiniz. Böyle olsaydı, Jindal'ın desteği seçimden birkaç gün
önceye değin sürüyor olacak ve Jindal, seçim günü büyük bir düş
kırıklığına uğrayacaktı. Blanco'nun etkili ekonomi politikası
seçimlere bir hafta kala havayı tümüyle değiştirmiştir." ↩
Hill, John ve Mike Hasten, Melody Brumble ve Michelle Mahfoufi.
(4 Kasım 2003). "New Orleans belediye başkanı parti zincirlerini
kırdı, Jindal'ı
destekledi
", Hükûmetin
İzinde
"Kennedy gecelik oy oranlarına bakarak Blanco'ya %50.4, Jindal'a
%49.6 şans tanıdı." ↩
Deslatte, Melinda. (20 Ekim 2007). "Jindal, Lousiana valilik
yarışını
kazandı
", Associated Press
"Katılımın %92 olduğu seçimde Jindal 625036 oyla (%53) seçimi 17
Kasım'daki tura gerek kalmaksızın kazandı. Rakiplerinin aldıkları oy
oranı ise şöyle: Demokrat Walter Boasso 208690 oy (%18), Bağımsız
John Georges 167477 oy (%14), Demokrat Oster Campbell 151101 (%13).
Geriye kalan oylar sekiz aday arasında paylaşıldı." ↩
Abade, Rene. (10 Ekim 2007). "Güneydoğu valilik seçimi anketi:
Jindal açık ara
önde
", Güneydoğu Toplumsal Bilimler Araştırma
Merkezi
"Anket, eyalet çapında 641 kayıtlı seçmenle 1-7 Ekim tarihleri
arasında düzenlendi. Anketin hata payı ±%4 olarak belirlenmiştir ...
Corbello, seçmenlerin yaklaşık %29'unun kararsız olduğunu
söylediğini belirtmiştir. Ne var ki, kararsızlar paylaştırıldığında
Jindal %49.6, Boasso %11.2, Georges %10.8 ve Campbell %6.2 desteğe
sahipti." ↩
Cose, Ellis. (30 Ekim 2006), "'Bradley
Etkisi' ",
Newsweek
"Harold Ford Jr. anketlerde öngörülen başarıyı yakalayabilecek mi?
Yanıt olumlu olabilir ancak Ford bu etkiyi hiçbir zaman
küçümsememelidir. Seçim zamanı geldiğinde ortaya çıkan yalanların
siyahi adayların yazgılarını tehlikeye atmalarına neden olduğu
birçok kez görülmüştür." ↩
Locker, Richard. (1 Kasım 2006). "Ford'un beyaz seçmenlerden aldığı destek gerçek mi? ", Memphis Commercial Appeal ↩
Alter, Jonathan. (25 Aralık 2006 - 1 Ocak 2007). "Amerika Hazır
Mı? ",
Newsweek
"İyi haber şu ki Tennessee seçimlerinde 'Bradley Etkisi' baskın
değildi." ↩
Whitaker, Bill. (12 Ekim 2008).
"Yalnızca Bir Irk
Sorunu
", CBS News Sunday Morning
"CBS anketörü Kathleen Frankovic, [Bradley etkisi]ni
duyumsayamıyor. Siyahi adayların katıldığı son iki seçimde de
anketler haklı çıktı.
Frankovic şöyle konuştu: 'Bradley etkisi belli bir zamanda belli bir
yerde etkili olmuş yapay bir görünge. Özellikle 1980'lerde.'" ↩
Walker, Adrian. (4 Ocak 2007). "Kıvancı
Paylaşmak
", The Boston Globe
"Deval Patrick'i anket sonuçlarını
izlemesi konusunda uyardım. Ancak, insanların 'Kadın, eşcinsel ya da
siyahi. Oy kullanırken bu etkenleri göz önünde bulundurmayacağım'
tümcesini bugün daha rahatlıkla kullanabildiklerini düşünüyorum.
Düşünceler daha açık ancak izlenmeleri de şart." ↩
Whitaker, Bill. (12 Ekim 2008). "Yalnızca Bir Irk Sorunu ", CBS News Sunday Morning ↩
Henry, William A. III. (15 Kasım 1982). "Son Savaşa
Çıkmak
", Time
"En bariz anket hataları Cumhuriyetçi George Deukmejian'ın 50000 oy
farkla kazandığı California seçiminde gözlendi. Hatta Los Angeles
Times, seçim sonrası attığı manşette Bradley'in başarı öyküsünü
anlatıyordu. San Francisco Chronicle'ın ekinde ise BRADLEY KAZANMAK
ÜZERE başlığı göze çarpıyordu. ABC, seçimi Deukmejian'ın kazandığını
söylerken bu kurumun Los Angeles ve San Francisco'daki merkezleri
çıkış anketlerine dayanarak Bradley'i önde gösteriyordu." ↩
"Bradley Etkisi – Seçici Bellek ", RealClearPolitics. ↩
Rosenthal, Andrew. (9 Kasım 1989). "1989 Seçimleri: Sonucu öngörmek; Anketler ve seçim sonuçları arasındaki inanılmaz fark kuşku yaratıyor", The New York Times ↩
Cooper, Desiree. (12 Aralık 2006). "Haydi, bir Beyaz Saray geleneğini sonlandıralım", Detroit Free Press ↩
Biegelsen, Amy. (9 Ocak 2008). "Obama'nın Wilder
Dersi ",
Style Weekly
"1989'daki gerçeği kimse görmedi. John Kerry'yi 2004 yılında Beyaz
Saray adaylığı konusunda uyaran kampanya anketörü Michael
Donilon'dan yararlanan Goldman'a göre beyaz bir seçmenin desteği tam
olarak sağlanamadıkça seçim anketlerinin güvenilirliğinin güvence
altına alınması olanaksızdı. Goldman'ın anketi Wilder'in kazanma
olasılığını %50 olarak gösteriyordu. Goldman bu konuyla ilgili şöyle
konuşmuştur: 'Bu tarihi bir kampanyaydı. Herkes ırk konusuna
odaklanmıştı. Bu durumda söylenecek tek söz toplumun kabul ettiği
doğrulardı.'" ↩
Elder, Janet. (16 Mayıs 2007). "Bir 'Obama Etkisi' Olacak
Mı?
", The New York Times
"Farklı ırklarda adaylar içeren büyük seçimler öncesinde yapılan
telefon anketleri çoğunlukla başarısız olmuştur. Bu durum politik
çevrelerde 'Bradley etkisi', 'Wilder etkisi' ya da 'Dinkins etkisi'
olarak anılmaktadır."
"CBS News'ten Murray Edelman ve Rutgers Üniversitesi, Jesse
Jackson'ın adaylığını koyduğu 1988 başkan adaylığı seçiminde seçim
anketörlerinin ırkının seçmenlerin hangi adaya oy vereceklerini
açıklayıp açıklamadıklarını belirleyip belirlemediğini
araştırmıştır. Edelman şöyle konuşmuştur: 'Beyaz seçmenler Jackson'ı
destekleyeceklerini siyahi anketörlere karşı daha rahat ifade
etmişlerdir. Jackson'a verilen destek beyaz seçmenlerin beyaz
anketörlerle yaptığı görüşmelerde düşmüştür.'"
"The Polling Report yazarı Bay Brodnitz, anketörün ırkının 2006
seçimlerinde herhangi bir etki yaratmadığını söylemiştir. Brodnitz,
son seçim anketindeki başarısızlığı ırktan çok kullanılan yöntemler
dizgesine bağlamıştır.
Brodnitz, siyahi seçmenlerin yarıştığı seçimlerdeki anket başarısızlıklarının temel nedeninin yapılan anketlerin kararsız seçmenlere fazla ağırlık vermiyor oluşu olduğunu öne sürmüştür. Brodnitz'e göre bu seçmenler yaşlı beyaz kadınlardır ve bunlar genellikle tutucudurlar." ↩
Kohut, Andrew. (10 Ocak 2008). "Yanlış
Anlamak
", The New York Times
"Yoksul ve eğitim düzeyi düşük beyazlar seçim anketlerine eğitim
düzeyi daha yüksek beyazlara oranla daha ender katılırlar. Anketler,
örneklemlerini bu duruma göre gözden geçirirler. Sorun şu ki bu tür
anketlere katılmayan beyazlar siyahi adaylar konusunda daha
tutucudurlar. Ben bu olguyu birebir yaşadım. David Dinkins 1989
yılında New York City belediye başkanlığına adayken anketler onu 15
puan önde gösteriyordu. Ne var ki Dinkins, seçimi küçük bir farkla
kazanabildi. Bundan sonra şunun farkına vardım. Seçim anketlerinin
yanılmasının temel nedeni seçmenlerin anketörlere karşı dürüst
davranmaması değil yoksul ve eğitim düzeyi düşük seçmenlerin bu
anketlere katılmıyor oluşuydu." ↩
Holmes, Stephen A. (12 Ekim 2008). Anketörler 'Bradley Etkisi'ni
Tartışıyor
, The Washington Post, Sayfa
A06
"Kohut, seçim anketlerine katılmayı geri çeviren seçmenleri yeniden
çağırıp ikna etmeye çalışıyordu. Bu, hangi seçmenlerin süşüncelerini
açıklamaktan çekindiği hakkında fikir vericiydi. Kohut'un
düşünceleri şöyle: 'Anketlerden uzak duranlar genellikle eğitim
düzeyi düşük kişiler. Bu seçmenlerin ırk konusunda önyargılı
oldukları da söylenebilir.'" ↩
Koppelman, Alex. (24 Ocak 2008). "Beyazlar Barack Obama'ya Oy
Verecek
Mi? ",
Salon.com
"Langer, 'somut bir Bradley etkisi'nden söz etmenin henüz olanaksız
olduğunu söylüyor. Langer konuşmasını şöyle sürdürüyor: 'Bu etkinin
hangi nedenle 15-20 yıl önce yapılan seçimlerle sınırlı kaldığını
anlayamıyorum. Bu etkinin diğer siyahi-beyaz seçimlerinde neden
ortaya çıkmadığını ise kestiremiyorum.'
'Newton'un yerçekimi yasası yalnızca Perşembe günleri geçerli
değildir. Bir etkinin bilimsel verilerle desteklenmesi ve birden çok
seçimde ortaya çıkması gerekir. Ayrıca bu tür bir etki tutarlı
olmalıdır'". ↩
Russo, Frank D. (9 Ocak 2008). New Hampshire'daki Obama-Clinton Yarışının "Bradley Etkisi"ne Bağlanması Abartılı Olabilir
"1982 California valilik seçimi ırkın önem kazandığı tek seçim değil. Ancak, The Field Poll anketinin yanılmasının farklı nedenleri olabilir. Şirket müdürü Mark DiCamillo'yla bu konuda görüştüm. DiCamillo, seçimden hemen sonra bu başarısızlık hakkında bir çalışma yapıldığını belirtti. Çalışma, başarısızlığın yükünü aşağıdaki dört etmene bağlıyordu.
Russo, Sal. (20 Ekim 2008). "Tom Bradley, seçimi ırk yüzünden
kaybetmedi
", The Wall Street Journal
"Günlük anketler Deukmejian'ın aradaki farkı gizlice erittiğini
gösteriyordu. Seçim kampanyalarının sona erdiği gün fark iki puana
inmişti. Özel anketör şirketi Lawrence Research, seçimin çok küçük
bir oy farkıyla sonlanacağını öngördü ve bu tahmin tuttu.
Kamuya açık anketler seçime uzun bir zaman kala sonlandırıldı. Bu, Deukmejian'ın aradaki farkı kapatmasının gözlerden kaçmasına yol açtı." ↩
Levin, Blair. (19 Ekim 2008). "Hangi Bradley
Etkisi?
", The New York Times
"Seçim gecesi 3000 kişi zafer turu atarken ben Bradley'in
kaybedeceğini öngören ilk sonuçları inceliyordum.
Ancak Bradley, ırk yüzünden kaybetmeyecekti. Cumhuriyetçi partinin sandığa gitmeme politikasını uygulaması binlerce oyun anlamını değiştirdi ve Deukmejian küçük bir farkla kazandı." ↩
Levin, Blair. (21 Ekim 2008). Görüşme , National Public Radio ↩
Obama, siyahilerin oyunu almak için bu seçimi kazanmalı Princeton Üniversitesi Siyaset Bilimi profesörlerinden Melissa V. Harris-Lacewell siyahi seçmenlerin siyahi bir adayı destekleyeceklerini söyleyen beyaz seçmenlere inanmadıklarını söylüyor. Seçim öncesi anketlerde açık ara önde giden Wilder'ın seçimi ancak 7000 oy farkla kazandığına dikkat çeken Harris-Lacewell, beyaz seçmenlerin Obama'yı destekleyeceklerini söylemeleri hâlinde bile Obama'nın seçimi kazanamayacağına dair kuşkuların ortadan kalkmayacağını belirtmiştir. ↩
Jones, Jackie. (2 Ocak 2008). "Barack Obama'nın 'umut tüccarı'
kampanyası. Anketler Muhalifleri
Yalanlıyor
", BlackAmericaWeb.com
"Edley'in söylemiyle hala 'Bradley etmeni'ne inanan insanlar var.
Edley şöyle konuşmuştur: 'Los Angeles Belediye Başkanı Tom Bradley
1982'de California Valiliği için aday olduğunda açık ara öndeydi.
Ancak, oy kullanmak için perdenin arkasına geçenler ona oy vermedi.
Asıl soru bu etmenin 25 yıl sonra (bugün) ne ölçüde etkili
olacağıdır.'" ↩
Tabin, John. (9 Ocak 2008). "Yeniden Ağlama
Zamanı ",
The American Spectator
"Hillary Clinton, New Hampshire'de açık ara önde olan Obama'yı nasıl
geçti? ...Bradley Etkisi. 1982 yılında California valilik
seçimlerini kaybeden Tom Bradley'e atfedilen görünge. Kimi beyaz
seçmenler klozet ırkçılığı ya da daha masum herhangi bir gerekçeyle
siyahi adaya oy vereceklerini söyleyip tersini yapıyorlar. Bu etki
yakın tarihli seçimlerde pek göze çarpmadı ancak New Hampshire'de
geri gelmiş olabilir." ↩
Klozet ırkçılığı Obama'yı yoldan çıkaracak mı? , BBC News, 20 Ekim 08 ↩
http://www.suntimes.com/news/otherviews/1256720,CST-EDT-hux03.article ↩
Valdes-Rodriguez, Alisa (3 Kasım 2008). "Huxtable Etkisi" Chicago Sun-Times ↩
Robinson, Eugene. (11 Ocak 2008). "Tom Bradley'den
Yankılar
", The Washington Post
"Önümüzdeki günlerde anket sonuçlarını gerçek seçim sonuçlarıyla
karşılaştırma olanağımız olacak. Yalnızca şunu söyleyebilirim ki
Salı günü yaşanan sürpriz birçok anketör üzerinde 'Bradley
etkisi'nin geri geldiğine dair bir hava yaratacak." ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page